Gramadoelas
Over Zuid-Afrikaanse literatuur
door Luc Renders
“Ook Uitreis van Rina Sherman en het drama”
Die jogger van André Brink kunnen als belijdenisliteratuur getypeerd worden. In beide teksten worden apartheid en persoonlijke geschiedenis onontwarbaar met elkaar verstrengeld. In Uitreis keert Tilda Kaufman, een bannelinge woonachtig in Parijs, naar huis terug om de begrafenis van haar vader bij te wonen. Onvermijdelijk volgt een terugblik op haar jeugdjaren die door een autoritaire en liefdeloze vaderfiguur werden gedomineerd.
Ondanks de verzuurde relatie en de uitgeproken politieke meningsverschillen blijven Tilda’s gevoelens tussen liefde en haat oscilleren en komt het nooit tot een volledige breuk. Toch heeft haar vader permanent haar vermogen tot liefde gesmoord. Tilda’s leven bestaat uit een opeenvolging van afscheiden: van haar jeugd, haar ouders, Zuid-Afrika, haar minnaars. Uitreis is een waardevolle toevoeging tot de Zuid-Afrikaanse diaspora literatuur.
De doem van het verleden
De Boerenoorlog in recent Afrikaans proza en drama
Luc Renders
Literatuur. Jaargang 17, (2000)
Excerpt:
De hoofdfiguren willen door het verleden van zich af te schudden met een nieuwe lei beginnen. In andere werken zoals in Eben Venters Ek stamel, ek sterwe (1996) en Uitreis (1997) van Rina Sherman vluchten de hoofdpersonages uit Zuid-Afrika weg omdat ze het gewicht van de Afrikanergeschiedenis en van de apartheid niet langer kunnen dragen. Ze zweren volk en identiteit af om in het buitenland een nieuw leven te beginnen.
De hedendaagse Afrikaanse literatuur waarin de Boerenoorlog verwerkt is, heeft geen therapeutische uitwerking. De emoties rond de Boerenoorlog zijn niet afgezwakt of uitgewist. De jongere generatie heeft onomwonden het ideologische ideeëngoed dat aan de Boerenoorlog kleeft, verworpen tot grote frustratie van de oudere generatie die zich daardoor volledig miskend voelt. De moeder van het hoofdpersonage uit Uitreis verwoordt haar ongenoegen in de volgende scherpe bewoordingen:
Niemand praat ooit van al die Boere wat soos rotte op ‘n streep gevrek het [die zoals ratten in groten getale gestorven zijn] in die konsentrasiekampe nie. Nee wat, ons is mos nou die skuim van die aarde, ons wat daai tyd die helde van die wereld was. Drie jaar lank het ons die Britse Ryk aan die draf gehou. Nou moet ons uitgeroei word.
Avis
Il n’y a pas encore d’avis.